De laureaten van de finale van de EOES-selectie worden steeds persoonlijk verwittigd en worden niet kenbaar gemaakt via een proclamatie. Een proclamatie samen met de andere olympiades natuurwetenschappen heeft ten andere geen zin, omdat de EOES steeds doorgaat voor de datum van de proclamatie van de Vlaamse Olympiades Natuurwetenschappen.
Gelukkig krijgen we wel de gelegenheid om tijdens die proclamatie onze medaillewinnaars (figuurlijk) in de bloemetjes te zetten. Zo maakte een vol auditorium kennis met de prestaties van onze drie Vlaamse laureaten en kregen de aanwezigen via een kort filmpje een idee van het verloop van de olympiadeweek.
Klik op het logo van de olympiade
voor enkele impressies van EOES 2023
De laureaten hoefden ook niet met lege handen naar huis; voor hun unieke prestatie in Riga werden Wout Goethals, Michail Ognyanov en Cas Van Herbruggen beloond met een mooi boekenpakket.
Cas Van Herbruggen, Wout Goethals en Michail Ognyanov
ontvangen een boekenpakket uit de handen van de EOES-coördinator
(Foto Filip Van Loock)
De olympiade ging door van 29 april t.e.m. 6 mei aan de Riga Stradins Universiteit (Letland). Aan de olympiade namen 42 ploegen deel afkomstig uit 21 landen van de E.U. + één gastploeg van Ukraïne. Elk deelnemend land land zond twee teams van 3 deelnemers. België vaardigde een Vlaams en een Franstalig team af.
De Vlaamse deelnemers waren Wout Goethals (Atheneum De Ring, Leuven), Michail Ognyanov (Koninklijk Atheneum Tervuren) en Cas Van Herbruggen (Bernarduscollege Oudenaarde).
De Franstaligen tekenden present met Aurélien Chevalier (Athénée Royal Jean Absil, Etterbeek), Martin Ergo (Institut Saint-Louis, Namur) en Anatole Otjacques (Athénée Royal d’Arlon).
Beide teams behaalden zeer verdienstelijk zilver.
De twee Belgische teams
V.l.n.r. Wout Goethals, Cas Van Herbruggen, Michail Ognyanov (Vlaams team) en
Anatole Otjacques, Martin Ergo en Aurélien Chevalier (Franstalig team)
De eigenlijke wedstrijd bestond uit twee opdrachten.
De eerste opdracht had als thema ‘Zang en dans door de ogen van de wetenschap’ en de tweede 'Slimme komkommer'.
In de eerste opdracht (Taak 1) kregen de deelnemers vragen over de biochemie en de microscopische structuur van de spieren voorgeschoteld; verder dienden ze het myoglobinegehalte te bepalen en kregen ze vragen over fonetiek en klinkersimulatie. Voor dit laatste werd het geluid, geproduceerd door stembanden, bestudeerd met behulp van audiogrammen en nagebootst met een eendenlokfluit.
In de tweede opdracht (Taak 2) kregen ze de vraag om te helpen bij het ontwerpen van een slimme serre en het bouwen van een hydrocultuursysteem om komkommers op de meest efficiënte manier te kweken. Hiervoor dienden ze zelf een optimale voedseloplossing te maken, rekening houdend met het kalkgehalte van het gebruikte grondwater. Dit kalkgehalte dienden ze eerst te bepalen via een complexometrische titratie.
Delen van de komkommerplant werden microscopisch onderzocht. Zo bestudeerden de deelnemers boven- en onderepidermis van een blad en bepaalden ze het aantal stomata aan beide zijden. Verder maakten zij stengelcoupes, waarbij o.a. hout- en zeefvaten door kleuring beter zichtbaar werden gemaakt.
Tenslotte berekenden ze de grootte van de kracht waarmee water via de houtvaten naar boven wordt vervoerd.
De twee taken en de modeloplossingen kunnen gedownload worden vanaf DEZE PAGINA.
Randactiviteiten
Naast de eigenlijke wedstrijd was er veel aandacht voor natuur, sport en cultuur. Zo deden de deelnemers talrijke uitstappen en kregen ze ruimschoots de gelegenheid om contacten te leggen met jongeren uit andere landen van de E.U.
Traditioneel krijgen we van de organisatoren van de volgende EOES enkele tips, waarmee we aan de slag kunnen om onze kandidaten wat bij te scholen. Zo kregen we van de Letten voor de EOES 2023 in Riga ondermeer als tips plantenweefsels, plantencoupes, microscopie en TLC (dunnelaagchromatografie).
Daar de finalisten van de Vlaamse Biologie olympiade tijdens de paasvakantie een stage krijgen, waarop die onderwerpen aan bod komen, hebben we gevraagd of we ons op dat ogenblik bij hen mochten aansluiten.
Zo kregen de deelnemers aan de UAntwerpen een snelcursus plantenanatomie, waarna ze zelf preparaten van een stengel en blad (tulp, munt, selder) mochten maken. Via dunnelaagchromatografie onderzochten ze een extract van het bladgroen van spinaziebladeren.
Langs deze weg willen we de Universiteit Antwerpen bedanken voor het gebruik ter beschikking stellen van hun infrastructuur en professor Marion CRAUWELS, (SLO-Natuur wetenschappen optie Biologie, KU Leuven) voor de tijd die ze wou vrijmaken om onze kandidaten bij te scholen.
Net als vorig jaar konden onze 3 laureaten weer terecht op de afdeling biomedische laboratoriumtechnologie van de HOWEST, campus Rijselsestraat te Brugge, voor een uitgebreide voorbereiding op de EOES 2023 in Riga (Letland).
Voor Wout GOETHALS (GO! Atheneum De Ring / Leuven), Michail OGNYANOV (GO! Atheneum / Tervuren) en Cas VANHERBRUGGEN (Bernarduscollege / Oudenaarde) had mevr. Salliau enkele boeiende experimenten klaargezet.
In de voormiddag werd gestart met informatie over restrictie-enzymen bij de productie van DNA-fragmenten. Deze fragmenten kunnen vervolgens gebruikt worden voor het bepalen van een DNA-profiel.
Voor het afmeten van de benodigde hoeveelheden werd gebruikt gemaakt van micropipetten, waar ze - na wat oefenen - vlot mee aan de slag konden.
Elke deelnemer kreeg een DNA-monster, waarvan een genetische vingerafdruk zou gemaakt worden. Met de restrictie-enzymen werd het DNA op specifieke locaties verknipt, waarna de fragmenten via een gelelektroforese volgens grootte van elkaar gescheiden werden.
Bij het opstellen van de gelelektroforese leerden de deelnemers hoe ze een 1% agarosegel dienden te maken en te gieten. Verder bereidden ze een reactiebuffer, die een optimale pH creëerde voor de restrictie-enzymen en die bovendien de stroomgeleiding, nodig voor de elektroforese, bevorderde.
Alvorens de gel te laden met hun restrictiefragmenten, voegden ze nog een blauwe ladingsbuffer toe aan de epjes met de restrictiefragmenten. Zodoende werd het laden van de monsters in de gel-slotjes vergemakkelijkt.
Na het laden werd de elektroforese gestart en was het tijd voor een snelle lunch, aangeboden door de HOWEST.
In het begin van de namiddag werd het bandenpatroon van de gelelektroforese gevisualiseerd via een foto van de gel m.b.v. een speciaal toestel.
De rest van de namiddag werd besteed aan het opstellen van een kalibratiecurve voor de kwantitatieve analyse van een KMNO4-oplossing. Het maken van de verdunningsreeks van de KMnO4-oplossing was voor onze laureaten een uitstekende oefening in het zorgvuldig afwegen van een stof en het maken van een oplossing met een vooraf bepaalde concentratie.
Via een spectrofometer werd vervolgens de absorbantie van de verschillende verdunningen gemeten en konden de deelnemers vaststellen dat er voldaan werd aan de wet van Lambert-Beer, die stelt dat A = ε.c.b (hierin is A = absorbantie, ε = de molaire extinctiecoëfficiënt, c = concentratie van de te onderzoeken stof in mol/L en b = weg afgelegd door het licht doorheen het staal).
Het feit dat ze een perfecte rechte als grafiek bekwamen, bewijst hun kunnen!
In hun naam bedanken we mevr. Salliau voor het enthousiasme waarmee ze onze laureaten die dag heeft begeleid en de HOWEST voor de gastvrijheid.
Als de Vlaamse ploeg goed scoort op EOES 2023, zal dit zeker voor een deel aan hen te danken zijn!
Hieronder vind je nog enkele foto's van deze dag:
(Door op een foto te klikken kom je terecht in de fotogalerij)
Op zaterdag 23 oktober 2022 verzamelden 16 finalisten op de VUB voor de uiteindelijke selectieproef voor EOES 2023. Deze proef bestond uit twee onderdelen: een theoretische proef en een practicum. De finalisten wisten zich te plaatsen via hun prestaties voor de JON 2022 of via één van de Vlaamse Olympiades Natuurwetenschappen.
Meer info over de selectieprocedure.
De finalisten werden geselecteerd uit meer dan 2 000 deelnemers, wat toch iets zegt over hun capaciteiten!
De deelnemers aan de selectieproef waren:
NAAM | SCHOOL |
---|---|
BERGER Robin | Sont-Pieterscollege / Jette |
DECROCK Daan | Klein Seminarie / Roeselare |
DEVOS Gabriël | Immaculata-instituut / De Panne |
ESPEEL Matthias | Sint-Maartensscholen / Ieper |
FELGEIROLLES Philip | Sint-Michielscollege / Schoten |
GOETHALS Wout | GO! Atheneum De Ring / Leuven |
GOOSSENS Arthur | GO! Erasmusatheneum / Deinze |
HUANG Lisa | Guldensporencollege Kaai / Kortrijk |
HUYGE Anna-Catharina | Sint-Aloysisuscollege / Menen |
KAMPEN Ruben | GO! Atheneum / Dendermonde |
NEIRINCK Gus | Sint-Lievenscollege / Gent |
OGNYANOV Daniel | GO! Atheneum / Tervuren |
OGNYANOV Michail | GO! Atheneum / Tervuren |
PAULUSSEN Nathan | Sint-Jan Berchmanscollege / Mol |
VANDEVELDE Julen | Bovenbouw Sint-Michiel / Leopoldsburg |
VAN HERBRUGGEN Cas | Bernarduscollege / Oudenaarde |
De theoretische proef bestond uit drie reeksen meerkeuzevragen, respectievelijk over biologie, chemie en fysica. Hier werden de deelnemers niet zozeer getest op hun parate kennis, maar vooral op hun vermogen om verbanden te leggen.
Zoals steeds zaten er best wel een paar moeilijke inzichtsvragen tussen, maar de meeste deelnemers wisten er wel raad mee.
's Middags, tijdens de lunch, kregen de deelnemers de gelegenheid om wat nader kennis te maken met elkaar.
In de namiddag dienden de finalisten diverse vaardigheden te bewijzen tijdens practica voor biologie, chemie en fysica. Per discipline kregen ze 75 minuten voor de uitvoering van de opdrachten.
Enkele foto's van het practicum kan je HIER vinden.
NAAM | % | SCHOOL |
---|---|---|
OGNYANOV Michail | 90,2 % | Go!-Atheneum / Tervuren |
VAN HERBRUGGEN Cas | 88,3 % | Bernarduscollege / Oudenaarde |
GOETHALS Wout | 74,8 % | GO! Atheneum De Ring / Leuven |
Michail OGNYANOV
Cas VAN HERBRUGGEN
Wout GOETHALS
Het is dit drietal dat - samen met een Franstalige ploeg - België zal vertegenwoordigen op de EOES 2023 in LETLAND. Deze twee Belgische teams zullen het in Riga opnemen tegen een 40-tal andere ploegen uit landen van de Europese Unie.
Ook de overige finalisten zetten hun beste beentje voor. Zij ontvingen ondertussen via mail hun resultaten.
De jury feliciteert alle deelnemers met hun inzet en met de behaalde resultaten en het organisatiecomité bedankt professor Peter Clarys (fac. Lichamelijke opvoeding en Kinesitherapie) en mevr. Inge Van Beneden van de VUB, voor het ter beschikking stellen van labo en materiaal en voor de hulp bij de voorbereiding van het practicum.
EOES Vl. is een initiatief van:
EOES
p.a. Victor Rasquin
Gulden-Vlieslaan 61/0501
8000 Brugge
E-mail: info@eoes.be
Mobiel: +32 472 319 417